1 Makkabeeërs 09
01Dou Demetrius heurde dat Nikanor en zien leger versloagen wazzen, stuurde hai Bakchides en Alkimus veur twijde moal noar Judea. Zien beste troepen kregen ze mit.
02Zai nammen weg noar Galilea en legerden zok bie Mesalot in Arbela. Zai veroverden dij en brochten n dik koppel volk om.
03In eerste moand van t joar 152 legerden ze zok bie Jeruzalem.
04Doarvandoan trokken ze mit twinnegdoezend man voutvolk en twijdoezend man peervolk op noar Berea.
05Judas haar mit drijdoezend bedreven soldoaten zien kaamp opsloagen in Elasa.
06Dou Jeuden zagen hou staark of t leger van heur tegenstanders was, sluig schrik heur om t haart. n Haile bult gingen der vandeur, dat ter bleven op t lest mor aachthonderd man over.
07Judas vernam dat zien leger der aan ging en begunde te twieveln aan n goie ofloop van t gevecht. Hai was ter haildaal mit aan, want hai wos nait hou of e zien soldoaten weer bie nkander brengen zol.
08Haildaal roadeloos zee e tegen lu dij nog overbleven wazzen: "Vot ten mor! Wie pakken vijand toch mor aan! Der is nog altied kaans dat we heur versloagen."
09Mor zai gingen tegen hom in: "Dat krieg we nooit kloar," zeden ze. "Loat we mor zörgen dat we vaaileg votkommen. Wie kinnen loater altied nog mit ons bruiers weeromkommen om slag te levern. Nou bin we mit te min."
10 "Dat nooit!" zee Judas. "Wie goan der wis nait veur heur vandeur! As ons tied ter heer is, loat we den dapper dood ingoan veur ons bruiers, in stee van ons zulm n minne noam te bezörgen."
11 Dou kwam t leger van vijand tou heur kaamp oet en stelde zok op tegen t leger van Jeuden over. Heur peervolk was in twijen splitst, lu dij mit stainen gooiden en zai dij mit pielenboog schoten laipen veur t leger aan, alderbeste soldoaten stonden in veurste linie.
12 Bakchides zat zulm in rechtervleugel. Onder t bloazen van trompetten kwam t voutvolk, dekt aan twij zieden, der aan. Judas zien soldoaten bluizen ook op trompetten.
13 Grond trilde onder t geweld van baaide legers. t Gevecht duurde van smörgensvroug aan oavend tou.
14 Dou Judas zag dat Bakchides mit zien beste troepen in rechtervleugel zat, ging e doar mit zien dapperste manlu op òf.
15 Zai versluigen rechtervleugel en zatten achter heur heer aan helgens van Azotusbaargen tou.
16 Dou soldoaten aan linkerkaant zagen dat rechtervleugel besweken was, keerden ze zok om en gingen achter Judas en zien manlu heer.
17 t Wer n swoare stried en aan baaide kanten sneuvelden der n bult.
18 Judas kwam om en aandern vluchtten.
19 Jonatan en Simon nammen heur bruier mit en begruiven hom in t graf van heur veurolders in Modeïn.
20 Ze treurden om hom en hail Israël gaf zok over aan swaarde raauw. Mensken kluigen doagen achternkander:
21 "Och heden, och heden, hou kon dij held nou sneuveln, dij redder van Israël!"
22 t Mainste van wat Judas zegd en doan het, is nait optaikend: zien veldsloagen, heldendoaden dij e doan het, en aal wat nog meer van zien groothaid getuugt - t is aalmoal te veul om op te nuimen.
23 Noa Judas zien dood stoken der in aal kontrainen van Israël weer lu kop op dij zok niks aan wet gelegen liggen luiten, aal rebuliemoakers begunden wer in opstand te kommen.
24 Dou der ook nog n swoare hongersnood oetbrook, sloten lu dij doar woonden zok bie heur aan.
25 Bakchides stelde n stokkewat van dat ofvaleg volk aan as bestuurders over t laand.
26 Dij gingen op zuik noar volgelingen van Judas en brochten heur veur Bakchides, dij heur strafte en veur spot zette.
27 Israël wer onderdrokt, zo slim as sunt leste profeet nait meer veurvalen was.
28 Dat zodounde kwammen Judas zien volgelingen bie nkander en zeden tegen Jonatan:
29 "Sunt joen bruier Judas zien dood, is ter gainent meer dij tegen ons vijanden optrekt, tegen Bakchides nait of tegen verroaders van ons volk net zo min.
30 Doarom heb wie joe oetkozen in zien stee om ons laaider en aanvoerder in stried te wezen."
31 Zo nam Jonatan laaiden in handen en volgde zien bruier Judas op.
32 Dou Bakchides dat gewoar wer, wol e Jonatan ombrengen.
33 Jonatan en zien bruier Simon en aal heur volgelingen heurden der van en zöchten n hènkommen in woestijn van Tekoä. Ze legerden zok bie put van Asfar.
34 Dit kwam Bakchides weer aan wait en op sabbat stook e mit zien haile leger Jordaan over.
35 Jonatan stuurde zien bruier Johannes as veurman van n haile koppel volk noar zien vrunden, Nabateeërs, om te vroagen of ze aal heur pakkeloazie bie heur onderbrengen konden.
36 Mor Jambrieten rukten oet Medeba tegen heur op, werden Johannes boas, mit ales wat e bie zok haar en gingen der mit vandeur.
37 n Zetje loater heurden Jonatan en zien bruier Simon dat Jambrieten n dikke bruloft vieren gingen. Bruud, n dochter van ain van mainst vernoame manlu van Kanaän, zol mit grode stoatsie in Nadabat ofhoald worden.
38 Dou dochten ze weerom aan hou of heur bruier Johannes aan zien èn kommen was. Ze trokken op en kropen bezied in n baargspleet.
39 Doarvandoan zagen ze mit n bult keboal n optocht aankommen mit n dikke vracht pakkeloazie. t Wazzen brudeman, zien vrunden en bruiers, dij onder t sloagen van trommen en mit meziek, en aalmoal in t harnas, heur kaant oetkwammen.
40 Jonatan en Simon kwammen oet heur hinderloag veurndag en richtten n moordpertij aan. Der sneuvelden n haile bult en aandern vluchtten in baargen. Aal wat ze haren aan pakkeloazie nammen ze in beslag.
41 Zo veraanderde t feest in raauw en bruloftsmeziek in n kloaglaid.
42 t Bloud van heur bruier was nou vergolden. Dou gingen ze weerom noar t sjomplaand van Jordaan.
43 Dou Bakchides dat vernam, trok e op n sabbat mit n dik leger der op oet, tot Jordaanskanten aan tou.
44 Jonatan zee tegen zien manlu: "Vooruit! Wie mouten vechten veur ons levent, want zo min as vandoag het t ter nog nooit veur ons oetzain.
45 Van veuren en van achtern wor we aanvalen, aan diskaant stroomt t wotter van Jordaan en aan aanderkaant ligt sjomplaand en stroekerij. Wie kinnen gain kaant oet!
46 Roup hemel aan dat ie oet vijand zien macht red worden maggen!"
47 Vechterij begunde. Dou Jonatan zien aarm oetstook om Bakchides deel te sloagen, week dij achteroet.
48 Jonatan en zien volgelingen sprongen dou in t wotter en swommen noar aanderkaant. Mor vijand kwam nait achter heur heer en stook Jordaan nait over.
49 Dij dag sneuvelden der aan Bakchides zien kaant om en bie doezend man.
50 Bakchides ging noar Jeruzalem weerom. Hai begunde verschaaident steden in Judea te verstaarken: börg in Jericho, en steden Emmaüs, Bet-Choron, Betel, Timna, Faraton en Tefon kregen hoge muren en poorten mit grondels.
51 Hai legde der n bezetten van soldoaten om Israël onder bedwang te holden.
52 Wieder verstaarkte hai Bet-Sur, Gezer en börg, en zörgde veur troepen en etensveurroaden.
53 Op t lest luit e zeuns van laaiders van t laand giezeln en vastzetten in börg in Jeruzalem.
54 In twijde moand van t joar 153 gaf Alkimus odders veurhofsmuur van t haailegdom deel te hoalen. Zo wol e profeten heur waark verrinnewaaiern. Men was nog mor naauw mit ofbroak begund,
55 of Alkimus kreeg n zaikte onder leden. Dat zodounde kon e zien plannen nait oetvoeren. Zien sproakvermogen was vot, hai was verlamd en kon gain woord meer oetbrengen, loat stoan zien zoaken regeln.
56 Nait laank doarnoa kwam e mit slim veul pien oet tied.
57 Dou Bakchides vernam dat Alkimus t ter tou doan haar, ging e noar keunenk weerom. Dou haar Judea twij joar vree.
58 Ale lu dij zok noar wet nait keren wollen, stoken koppen bie nkander. Ze zeden: "Jonatan en zien volgelingen leven in aal vree en binnen naargens op verdochd. As we Bakchides nou hier hènhoalen, kin e heur aalmoal in ain naacht oppakken."
59 Dat veurstel legden ze hom veur.
60 Bakchides ging der dou mit n dik leger op òf. Hai stuurde in t gehaaim braiven noar aal zien bondgenoten in Judea tou dat zai zollen Jonatan en zien volgelingen oppakken. Mor dat kregen ze nait veurnkander, want t plan lekte oet,
61 en om en bie fiefteg van aanstichters werden ombrocht.
62 Doarnoa trokken Jonatan en Simon mit heur manlu noar Bet-Bassi tou, in woestijn. Ze baauwden wat in puun lag weer op en verstaarkten stad.
63 Dou Bakchides doarvan heurde, brochde hai aal zien troepen bie nkander en raip e zien pazzipanten in Judea ook op.
64 Hai rukte oet en legerde zok bie Bet-Bassi; doagen achternkander dee e aanvalen op stad mit behulp van störmtoorns.
65 Jonatan luit zien bruier Simon in stad blieven en trok zulm mit gounent van zien manlu t laand in.
66 Hai vuil Odomera en zien volk aan en dee n aanvaal op Fasirieten in heur tèntenkaamp. Langzoamaan kregen ze overhaand en wozzen zien legers aan in tal.
67 Simon en zien manlu deden n oetvaal oet stad vandoan en stoken störmtoorns in de floister.
68 Bakchides wer doarbie finoal versloagen. Dat was n dikke tegenslag veur hom want mit t mishottjen van dizze veldtocht, wazzen aal zien veurnemens op niks oetlopen.
69 Hai was roazend op t ofvaleg volk dat hom overhoald haar te kommen en luit ter n haile bult van ombrengen. Dou besloot e om weer noar zien laand weerom te goan.
70 Dou Jonatan dat vernam, stuurde hai ofgezanten noar Bakchides om vree mit hom te sloeten en lu dij kriegsgevangen moakt wazzen, oetleverd te kriegen.
71 Bakchides ging akkoord mit t aanbod en huil zok aan zien woord. Hai dee der n aid op dat e zien haile levent laank gain last meer van hom hebben zol.
72 Hai gaf hom lu ook weerom dij e eerder in Judea kriegsgevangen moakt haar. Dou ging e noar zien laand weerom en zette nooit gain stap meer over grèns van Judea.
73 Zo kwam der n èn aan oorlog in Judea. Jonatan ging in Michmas wonen. Hai wer rechter over t volk en ofvalege lu verdreef e oet Israël.
|
